Табу

Әл-Ғазали - Өмірбаян

Әбу Хамид Мұхаммед ибн Мұхаммед әл-Ғазалидің толық есімімен ислам философы, ғибадатханашысы және еңбегі ислам ойы мен мәдениетіне орасан зор әсер еткен ғалым болған. Оның өмірі мен шығармашылығы рухани және философиялық мәселелерді түсінуге ұмтылысты білдіреді. Өмірбаянға еніп, оның әлемдік ойға қосқан ұлы үлесі туралы көбірек білейік.

Әл-Ғазали 1058 жылы қазіргі Иранның Тус қаласында дүниеге келген. Оның ерте жылдары білім мен оқуға деген ұмтылысымен атап өтілді. Ол философия, теология және құқық сияқты түрлі пәндерді оқыды. Оның білімі жан-жақты әрі терең болды, бұл оның болашақ ғылыми қызметіне әсер етті.

Әл-Ғазали өзінің философиялық және діни еңбектерінің арқасында ислам тарихындағы ұлы философтар мен ойшылдардың біріне айналды. Оның ең танымал туындысы «Алгавайи» (немесе «Философияны жоққа шығару») кітабы болды, онда ол Аристотельдің философиялық идеяларын және олардың исламдық ойға әсерін талдап, сынады.

Алайда, күдік пен рухани дағдарыстан кейін Әл-Ғазали діни өмірге бет бұрып, бірқатар діни еңбектер жазды. Оның «Ихья ул-Улюм ад-Дин» (діни ғылымдарды жандандыру) атты еңбегі ислам дінінің негізгі мәтіндерінің бірі болып, ғалымдардың кейінгі ұрпақтарына әсер етті.

Ал-Ғазали ұстаз әрі данышпан ретінде де танымал болған. Ол әр түрлі оқу орындарында сабақ берді және дүниетанымдық және діни мәселелерде беделге ие болды. Оның шәкірттері болашақ дінтанушылар мен ойшылдарды қамтыды, олар оның философиялық және діни дәстүрлерін жалғастырды.

Әл-Ғазали ислам ойы мен мәдениетіне үлкен әсер етті. Оның философияны сынауы және өмірдің діни және рухани аспектілерінің маңыздылығына баса назар аударуы ислам теологиясы мен философиясының дамуына әсер етті. Оның еңбектері де әлемдік философиялық әдебиеттегі зерттеулер мен талқылаулардың нысанына айналды.