Гастон Башлард - Өмірбаян

Башлар (1904-1984) - зерттеуі мен ойы физика, философия, ғылым тарихы және әдіснаманы қоса алғанда, білімнің көптеген салаларына әсер еткен көрнекті француз физигі, философы және ғылымды дәріптеуші. Бұл өмірбаянда біз оның өмірінің негізгі сәттері мен ғылыми жетістіктерін, сондай-ақ оның заманауи ойлауға тигізген әсерін қарастырамыз.

Гастон Башлар 1904 жылы 27 мамырда Францияның Шамбери қаласында дүниеге келген. Оның ата-анасы білімді болды және оның ғылым мен білімге деген қызығушылығын арттырды. Ол Парижде Шарль-Альбер лицейінде оқып, математикалық қабілеттерін көрсетті. Кейіннен ол физика пәнін оқитын француз техникалық мектептерінің бірі Эколь Политехникке түсті.

Университетті бітіргеннен кейін Башлар физика саласында ғылыми зерттеулермен белсенді айналыса бастады. Оның жұмысы кванттық механика мен статистикалық физика мәселелеріне ден қойды. 1926 жылы ол өзінің докторлық диссертациясын жариялады.

Оның ғылыми мансабындағы маңызды сәт атақты физик Вольфганг Паулимен ынтымақтастық болды. Олар металдардағы электрондардың статистикалық механикасы мен теориясын әзірлеу бойынша жұмыс істеді. Бұл зерттеулер оның болашақ ғылыми мансабы мен философиялық нанымдарының негізін қалыптастырды.

Гастон Башлар өзінің ғылыми жетістіктерінен бөлек ғылым философиясына қызығушылық танытты. Оның осы саладағы еңбектері ғылыми зерттеу әдіснамасы мен ғылыми теориялардың құрылымын түсінуге әсер етті. 1938 жылы ол өзінің әйгілі "Ғылым философиясы: Физика. Метафизика. Эпистемология "кітабында ғылым мен философияның өзара әрекеттестігін талдаған.

1947 жылы «Кеңістік поэтикасы» атты кітабын жариялады. Бұл жұмыста ол кеңістік пен уақыт туралы ғылыми теориялар мен ұғымдар абсолюттік болып табылмайтынын және «симфония» ретінде қарастырылуы керектігін дәлелдеді. Бұл тұжырымдама өнер мен әдебиет философиясына әсер етті.