Джон Китс - Өмірбаян

Китс: ағылшын әдебиетіндегі биік поэзия, табиғат және романтизммен байланыстырылған есім. Романтикалық дәуірдің бұл көрнекті ақыны әлем әдебиетінде ұмытылмас із қалдырды. Осы өмірбаянда біз Китстің өміріне еніп, оның бірегей шығармашылығын зерттеп, оның әдебиет пен философияға тигізетін әсерін бағалаймыз.

Джон 1795 жылы 31 қазанда Англияның Девон графтығында дүниеге келген. Оның отбасы байлығымен ерекшеленбеген және Джон қарапайым жағдайда өскен. Бала кезінде ол табиғат пен поэзияға қызығушылық таныта бастады. 1811 жылы мектепті бітіргеннен кейін ол Шотландия мен Мюлл аралына саяхатқа аттанды.

Саяхаттан қайтып оралғаннан кейін ол өзінің ақындық мансабын бастаған Лондонға көшеді. Оның алғашқы өлеңдері әдеби журналдарда жарық көрді және ол дарындарымен тез назар аударды. 1816 жылы «Поэмалар» (Poems) атты алғашқы өлеңдер жинағын жариялады.

Джон Китс шығармашылығының негізгі элементтерінің бірі оның табиғатпен байланысы болды. Ол табиғаттың шынайы сұлулық пен шабыттың қайнар көзі екендігіне сенді, оның өлеңдерінде ол орталық орын алды. табиғатты, оның жарқын бейнелері мен символизмін жырлады және оның поэзиясы гүлдердің, өзендердің, таулардың және аспанның бейнелеріне толы болды.

Китс сондай-ақ армандар, қиялдар және ішкі әлем туралы өлеңдерімен танымал. Ол оқырмандардың күнделікті шындықтан қашып, қиялдар әлеміне енуіне мүмкіндік беретін бейнелер мен символдар жасады. Оның жарқыраған зәулім зәулім дүлдүлдері мен рыцарлары бар қыздар туралы өлеңдері романтикалық эмоционалдыққа және терең сезімдерге толы.

Джон Китстің ең танымал шығармаларының бірі 1818 жылы жарық көрген «Эндимион» (Endymion) поэмасы болды. Бұл поэма ұйқы құдайы Эндимионның ай құдайы Селенаға ғашықтығын баяндайды және арман мен шындық, өмір мен өлім тақырыптарын зерттейді. Шығарма түрлі бағыттағы реакциялар тудырды, бірақ уақыт өте келе романтизмнің ең үлкен жетістіктерінің бірі ретінде танылды.