Самюэль Тейлор Колеридж - Өмірбаян

Өмір, шығармашылық және Әдебиет пен Философияға қосқан үлесі

Самюэль Тейлор (Samuel Taylor Coleridge) - ағылшын әдебиеті мен философиясы тарихында ұлы тұлға болып қала беретін есім. Оның өмірі мен шығармашылығы ХІХ ғасырдағы романтизм мен әдеби қозғалыстардың дамуына зор ықпал етті. Бұл өмірбаянда біз оның өмірінің түйінді сәттерін, әдеби шығармаларын және оның философия мен сынға қосқан үлесін қарастырамыз.

Самюэль Тейлор 1772 жылы 21 қазанда Англияның Девон графтығында Оттондейл қаласында дүниеге келген. Оның отбасы бай емес, бірақ білімді, жас жігіт әдебиет пен тілдерді үйренуде ерекше қабілет көрсетті. Ерте жылдары ол Чартерхауз мектебінде оқытылды, онда оның латын және грек тілдеріндегі мұғалімі оның таланты мен білімге ұмтылысын байқады.

Мектепті бітіргеннен кейін Кембридж университетіне түседі, онда классикалық әдебиет пен философияны оқиды. Осы кезде ол өлең жазып, әдеби талқылауларға қатыса бастады. Оның философияға, әсіресе Иммануил Кант және Фридрих Шеллинг сияқты неміс идеалистерінің еңбектеріне қызығушылығы оның білімінің маңызды бөлігіне айналды.

Самюэль Тейлор Колеридж ағылшын әдебиетінің классикасына айналған «Ескі теңізші туралы баллада» («The Rime of the Ancient Mariner») және «Тәтті су кубогы» («Kubla Khan») атты өлеңдерімен танымал. Оның өлеңдері қиялдың байлығымен, терең сезімдерімен және тілді пайдалануымен ерекшеленеді.

Колеридж сондай-ақ ұлы әдеби сыншы және сыншы болды. Оның Шекспир туралы дәрістері мен поэзия туралы эсселері әдеби сынға елеулі әсер етті. Оның Уильям Вордсвортпен ынтымақтастығы ағылшын поэзиясы тарихындағы маңызды жұмыстардың бірі «Лирикалық балладаны» («Lyrical Ballads») құруға әкелді.